Ըստ ժողովրդական պատմվածքների Գութանասար լեռան լանջերին հաճախ լսվել է հայ մշակ գյուղացու երգը՝ գութանով հողը հերկելիս․
Գութանի երգը
Արի՛, գութան, վարի՛, գութան,
Օրն եկել է, ճաշ դառել,
Առը շուռ տուր, խոփիդ ղուրբան,
Օրհնյալ է աստված, հորովե՜լ։
1887թ
Այստեղից էլ առաջացել է լեռան անվանումը՝ Գութանասար։
Գութանասարը հանգած հրաբխային լեռնագագաթ է՝ Կոտայքի մարզում, պատկանում է Գեղամա լեռնաշղթային։ Գտնվում է Ֆանտան գյուղից մոտ 3կմ հարավ։ Բարձրությունը 2300մ է, հարաբերական բարձրությունը՝ 300-320մ։ Խառնարանը հարավային կողմից է, լեռնազանգվածն ունի հատած կոնի ձև։
Գութանասար լեռը հարուստ է պեռլիտի և պեմզայի պաշարներով։ Պեռլիտը հրաբխային ապակի է, արտաքին տեսքից նման է 1-1,5մմ տրամագծով մարգարիտների, որոնք ունեն բնորոշ փայլ։ Լայն կիրառություն ունի շինարարության, սննդի արդյունաբերության(որպես գինու, գարեջրի, մրգային հյութերի ֆիլտր), դեղանյութերի արտադրության մեջ։
Պեմզան(չեչաքար) ծակոտկեն հրաբխային ապար է, լայն կիարառություն ունի հատկապես շինարարության մեջ։ Մասնակի օգտագործվում է նաև հուշանվերների, զարդերի արտադրության մեջ։
Գտնվելով Գեղամա լեռների լեռնահամակարգում(Սևանա լճի ավազան)՝ Գութանասար լեռան բուսականությունը լեռնատափաստանային է, տեղ-տեղ, հատկապես գագաթային մասում՝ մարգագետնային։ Այստեղ գերակշռում են խոնավ լեռնատափաստանային լանդշաֆտները, կլիման բարեխառն է։ Գութանասար լեռան լանջերին աճում են սիգախոտ, կծմախոտ, փետրախոտ և այլն։ Հաճախ հանդիպում է դաշտամուկ, ճագարամուկ, խլուրդ, իսկ թռչնատեսակներից՝ կաքավ, ավելի ցածրադիր հատվածներում՝ լոր։
Հոդվածը կազմվել է ArmLand ակումբի դիտարկումների և հավաքագրած նյութերի հիման վրա։
Լուսանկարները՝ Արտյոմ Մարտիրոսյանի
